Schrijversblok bestaat niet. Wat een onzin. Schrijven is gewoon schrijven. Of je doet het of je doet het niet. Of je staat aan of je staat uit.

Niet dus.

Schrijversblok (writer’s block in het Engels) is een monsterachtig verschijnsel. Het lukt ineens niet meer om te schrijven. De inspiratie is weg. De handen bibberen en willen niet meer. Het hoofd is leeg.

Wanneer schrijversblok komt, zegt het niet: hallo, het lukt even niet, wacht tot morgen. Nee, het zegt: zie je wel, prutser, je maakt er niks van. Je bent gewoon helemaal geen schrijver. Je hebt het nooit gekund en nu komt de aap uit de mouw.

Schrijversblok zet je bestaan als schrijver op losse schroeven. Het is een regelrechte bedreiging voor je carrière en dus je toekomst en dus jouzelf. Soms voel je het komen, soms word je plotseling overrompeld door dat verlammende gevoel. Je krijgt geen woord meer uit je vingertoppen.

Schrijversblok tegengaan

En toch is mogelijk er doorheen te beuken. Ik zeg ‘beuken’ want er is echt fikse wilskracht voor nodig om dat schrijversblok te neutraliseren. Ik had er al ver voor ik begon als copywriter mee te maken gehad toen ik aan mijn proefschrift bezig was.

Dat was zo’n grote klus dat ik toen geen andere keus had om het monster in de ogen te staren. Het is me (grotendeels) gelukt hem te temmen. Ik pak het als volgt aan en ben benieuwd of je daar wat aan hebt.

1 Het zit tussen de oren

Wanneer schrijversblok de kop opsteekt en mij allerlei leugens begint te vertellen over mijn eigenwaarde en mijn talenten, houd ik gedecideerd vol dat schrijversblok tussen de oren zit. Weet je waarom? Omdat het tussen de oren zit! Nergens anders. Niet in mijn vingertoppen, niet in mijn skills en ook niet in de mening die mijn klanten over mij hebben.

Schrijversblok is een verschijnsel dat optreedt als gevolg van andere problemen. Ik zie er tegenop om dat ene lange of moeilijke artikel te moeten schrijven. Ik heb last van gering zelfvertrouwen. Ik moet me eigenlijk dieper in de materie inlezen. De creativiteit wil niet lukken omdat ik mijn suikerspiegel te laag is. Noem maar op.

Schrijversblok bestaat niet. Het is gewoon een bijkomend verschijnsel van een ander probleem. Het gaat dus niet over mijn schrijfkunst. Dag schrijversblok!

2 Gewoon doorschrijven, stukje bij beetje

Het was 2015 en ik had net mijn tussentijdse PhD examens behaald. Met succes nog wel. Even een feestje en toen mocht ik gaan schrijven aan mijn proefschrift. Ik stopte een paar research boeken in mijn tas en vertrok naar de bieb waar alle aanwezigen in stilte aan het werk waren aan scripties, essays, opdrachten, etc. Ik ging zitten aan een tafel midden in de bibliotheek, deed mijn MacBook open. En daar zat ik dan.

Nu moest het beginnen, maar ik wist niet waar of hoe. Niemand vertelde me hoe je een dissertatie begint te schrijven. Maar ik had geen keus, want binnen 18 maanden moest hij klaar zijn en daarna zou de immigratiedienst van Amerika me het land uitknikkeren. En die kent geen pardon.

En dus begon ik te schrijven. Ik dacht eerst: ik ben gek. Maar toch schreef ik door. Ik dacht: dit slaat nergens op. Maar toch schreef ik door. Eerst een zin, toen een paragraaf, en toen een hele bladzijde. En de volgende dag begon ik opnieuw: verstand op nul en schrijven maar. Dat werd pagina twee.

En zo is dat proefschrift uiteindelijk af gekomen. Ik had de twijfel aan mijn kennis, kunde en schrijfkunst gewoon even tussen haakjes geparkeerd. Nu schrijven, dacht ik, dan kun je later aan jezelf gaan twijfelen. Als het mislukt heb je daar toch alle tijd voor.

3 Outline maken

Ik ken het Nederlandse woord voor outline niet. Schets? Contour? Indeling lijkt me nog het meest passen. Maar wat het woord ook is, ik maak altijd een outline. Dwangmatig. Ik moet vrijwel altijd een structuur hebben voor ik ga schrijven. Vooral als het om langere teksten gaat.

Natuurlijk ontstaat er een dialoog tussen het schrijfproces en de eerder gemaakte outline. Daardoor is de uitkomst altijd net iets anders. Maar omdat er een outline is, wordt mijn creativiteit gestimuleerd en bedenk ik content waar ik eerder dacht dat die er niet of bijna niet was.

De outline is bovendien mijn leidraad, mijn gids, de broodkruimeltjes die ik als Klein Duimpje gestrooid heb voordat ik begin te schrijven. (O, wacht, werden de broodkruimels niet door de vogels opgegeten? Never mind). Door de outline gebeurt het minder vaak dat het stuk wat ik aan het schrijven ben ineens over iets anders gaat. Of doodloopt.

4 Gewoon lelijk schrijven

Soms gebeurt het dat zelfs met een outline er niets moois of nuttigs te binnen wil schieten. Dat heb ik met name wanneer ik wat complexe materie in het Engels moet verwoorden. Een ideale situatie voor schrijversblok dus.

Voor mij is het vrij simpel. Het kan me niet zoveel schelen als iemand zegt dat ik lelijk of slecht schrijf. Dat heb ik al zo vaak gehoord (vroeger hè). Maar omdat het me niets kan schelen, komt het ook niet in me op dat het erg is. En dus schrijf ik als het moet gewoon heel lelijke teksten.

Op een bepaald moment is het belangrijkste dat het werk gewoon doorgaat. Ik kan toch altijd later weer met beitel en koperpoets eroverheen gaan? (Of gum en inkt—of de delete toets.) Meestal valt die tekst bij een lezing achteraf best wel mee.

5 Eerst schrijven wat ik leuk vind

Ik moest een lang artikel schrijven over de toekomst van de mondiale productie en distributie van dierlijke proteïnes. Jee, kan het nog taaier? Geen zin in. Ik had tig pagina’s aantekeningen. Veel te veel. Dus dat maakte dat ik er helemaal tegenop zag.

Maar ik wist wel hoe ik wilde beginnen. Een spannende zin met een gewaagde quote en een vraagstelling die de toon van het hele artikel zou bepalen. Ik dus die intro schrijven en ja hoor, daar was ie. Toen dacht ik: weet je wat, ik pak gelijk even de eerste vraag mee.

Voor ik het wist, was ik al een eind onderweg. En toen ik mijn bureaustoel achteruit rolde, bedacht ik dat ik eigenlijk stiekem al bijna klaar was. Want op een of andere manier is 20% vrijwel altijd gelijk aan bijna klaar.

Schrijversblok bestaat niet

Door deze dingen toe te passen ben ik ervan overtuigd geraakt dat schrijversblok niet bestaat. Het bestaat niet omdat het tussen de oren zit en het bestaat niet omdat er effectieve manieren zijn om het verschijnsel onderuit te halen.

Dat wil niet zeggen dat schrijven niet moeilijk is. Natuurlijk lukt het ook mij soms niet om verder te komen. Anders zou ik er ook niet over schrijven. Copywriting is een toegepaste kunst. Het is kwetsbaar terwijl je tegelijk wordt afgerekend op resultaten.

Maar ik wil maar zeggen: er zijn manieren om het beest te lijf te gaan.

Vond je dit leuk om te lezen? Meld je dan aan voor de maandelijkse nieuwsbrief van Zekyr Copywriting voor nog meer leuke en doordachte content over de communicerende mens. Ik werk vanuit een duidelijke visie die de copywriter als het brandpunt van de communicatie ziet. Ik heb ook ideeën over hoe de wereld anders kan en zou moeten. Als je op zoek bent naar een schrijver die jouw merk laat groeien met woorden, neem dan zeker even contact op met Zekyr.